Uit bevragingen blijkt dat burgers veel belang hechten aan goede voetgangersinfrastructuur, en de aanwezigheid van goed onderhouden en veilige voetpaden naar voren schuiven als prioriteit. In werkelijkheid zijn veel voetpaden echter in gebrekkige staat. Ze zijn onvoldoende breed, bevatten putten of andere obstakels, of zijn zelfs volledig afwezig.
Nochtans hechten ook veel (boven)lokale besturen belang aan goede en veilige voetpaden. Goede infrastructuur voor voetgangers wordt vaak opgenomen in mobiliteitsplannen, en in het Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen 2021-2025 worden voetgangers samen met fietsers voorop geplaatst.
Het omzetten van een goede intentie in een effectief voetpadenplan blijkt echter vaak moeilijk, door een gebrek aan gegevens over de huidige voetgangersinfrastructuur.
Verkeersplatform vzw heeft samen met UHasselt en Beweging.net een digitale applicatie ontwikkeld om de kwaliteit van de voetpaden binnen een gemeente in kaart te brengen.
Concreet gaan vrijwilligers op stap met de applicatie, waarin zij elk voetpad een score geven op verschillende parameters (breedte, aanwezige obstakels, etc.). Vandaar de naam van de applicatie: StapScore.
Uit deze resultaten wordt een uitgebreid rapport opgemaakt, waarna op basis daarvan concrete actiepunten voor de voetpaden bepaald kunnen worden. Het is dus inventariseren en verbeterpunten aanreiken.
In 2024 en 2025 zal met steun van de Vlaamse overheid een pilootproject lopen, waarbij Stapscore opgestart wordt in vijf steden en gemeenten.
Borgerhout en Gooik zijn de eerste gemeenten in 2024. Vanaf eind juni 2024 zullen zij de applicatie gratis kunnen gebruiken en tijdens het traject ondersteund worden door het projectteam.
Samuel Billens, schepen van Mobiliteit, stapt mee:
“In Gooik hechten we veel belang aan veilige voetpaden, die voor iedereen in de samenleving vlot toegankelijk zijn. Daarom zijn we ingestapt in dit nieuwe project dat de kwaliteit van voetpaden in kaart brengt.
Want voor we knelpunten aanpakken, moeten we immers eerst weten waar ze zich bevinden.
We hopen dus dat er veel enthousiaste vrijwilligers op stap gaan in Gooik in juli, augustus en september, om alle voetpaden een score te geven in de Stapscore-applicatie.
Ze kunnen zelf bepalen wanneer ze stappen, maar de zomer is zeker het ideale moment. Ik zou het fijn vinden als we heel wat vrijwilligers in team Stapscore hebben én dat we nadien concreet met de resultaten aan de slag kunnen.
Want iedereen moet zich altijd gemakkelijk en veilig kunnen verplaatsen in onze gemeente.”
Wie interesse heeft om vrijwilliger te worden in het Stapscore-project, kan dat laten weten via info@stapscore.be.
Meer info over het project in bijlage.
Het belang van goede voetpaden
Goed onderhouden en veilige voetpaden zijn in het belang van iedereen in onze samenleving. Ze zorgen ervoor dat wandelen, of je verplaatsen met een mobiliteitshulpmiddel – een bij uitstek groene én gezonde mobiliteitsvorm – voor iedereen aangenaam, toegankelijk en veilig wordt.
Voor veel groepen in onze samenleving zijn goede voetpaden zelfs cruciaal om ervoor te zorgen dat zij zich veilig zelfstandig kunnen verplaatsen. Mensen die gebruikmaken van een rolstoel, rollator of wandelstok, maar bijvoorbeeld ook jonge kinderen, ouders met een kinderwagen, mensen die op krukken lopen, mensen met een visuele beperking en ouderen met een verhoogd risico op vallen – de lijst met groepen wiens mobiliteit sterk beïnvloed wordt door de staat van de voetpaden is lang. Toegankelijke voetpaden zijn dus een belangrijk onderdeel van een samenleving waarin iedereen kan deelnemen aan het maatschappelijke leven, ongeacht hun mobiliteitsniveau.
Voetpadenonderzoek Verkeersplatform Lebbeke
Het idee voor Stapscore ontstond vanuit een succesvol voetpadenonderzoek dat in 2018 uitgevoerd werd door het Verkeersplatform Groot-Lebbeke. Nadat uit een grootschalige enquête die zij organiseerden bleek dat de inwoners van Groot-Lebbeke de staat van de voetpaden als grootste verkeersprobleem in hun gemeenten beschouwden besloot het verkeersplatform actie te ondernemen door een uitgebreid voetpadenonderzoek uit te voeren.
Ze stelden parameters op waaraan een voetpad minimaal moet voldoen om veilig en comfortabel te zijn, waarna een groep vrijwilligers de baan op ging om alle voetpaden in Groot-Lebbeke te beoordelen op elk van deze parameters. Het onderzoek bleek een succes, en leverde naast een diepgaand rapport over de voetpaden in regio Groot-Lebbeke ook veel aandacht op van mobiliteitsorganisaties en lokale besturen die interesse uitten om de voetpaden in hun regio eveneens te inventariseren aan de hand van de door het verkeersplatform uitgewerkte methodiek.
Met de ontwikkeling van Stapscore wordt deze methodiek omgezet in een digitale tool, die gebruiksvriendelijk is en gemakkelijk ter beschikking gesteld kan worden aan lokale besturen. Door een uniforme tool aan te bieden, waarbij in alle deelnemende steden en gemeenten dezelfde werkwijze gehanteerd wordt, en grote hoeveelheden data op één plaats verzameld worden ontstaat bovendien ook het voordeel dat opvolging op een hoger niveau – intergemeentelijk, provinciaal of zelfs op het niveau van de Vlaamse overheid – mogelijk wordt.
De kracht van vrijwilligers
Net zoals het voetpadenonderzoek van Verkeersplatform Groot-Lebbeke zal Stapscore samenwerken met lokale vrijwilligers. Zo bieden we burgers de kans om actief bij te dragen aan de verbetering van de voetpaden in hun eigen woonplaats.
De vrijwilligers krijgen een opleiding over de Stapscore-applicatie, en trekken er vervolgens op uit binnen het grondgebied van hun stad of gemeente. In de applicatie geven ze elk voetpad een score op vooraf bepaalde parameters, die uiteindelijk een totaalscore voor het voetpad vormen. Deze resultaten worden vervolgens geëvalueerd en gerapporteerd aan het lokale bestuur, waarna een concreet voetpadenbeleid opgesteld kan worden.